Strona główna Eksperymentalny program kształcenia nauczycieli przedszkoli i edukacji wczesnoszkolnej w Akademii Ignatianum w Krakowie
Eksperymentalny program kształcenia nauczycieli przedszkoli i edukacji wczesnoszkolnej w Akademii Ignatianum w Krakowie
Tytuł projektu: Eksperymentalny program kształcenia nauczycieli przedszkoli i edukacji wczesnoszkolnej w Akademii Ignatianum w Krakowie
Dofinansowanie w ramach: POWR.03.01.00-00-KN44/18 Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020 (projekt wdrożeniowy)
Okres realizacji projektu: od 2018-10-01 do 2023-09-30
Wartość projektu: 1 652 088, 61 PLN
Dofinansowanie projektu ze środków europejskich: 1 392 380,28 zł
Celem projektu jest podniesienie kompetencji osób uczestniczących w edukacji na poziomie wyższym, odpowiadających potrzebom gospodarki, rynku pracy i społeczeństwa.
Cel ten jest realizowany poprzez opracowanie i wdrożenie innowacyjnego, eksperymentalnego programu nauczania w systemie studiów stacjonarnych, jednolitych magisterskich w Akademii Ignatianum w Krakowie.
Wdrożenie eksperymentu jest monitorowane poprzez stałą ewaluację i prowadzenie badań naukowych, których wyniki są publikowane w czasopismach naukowych i upowszechniane na konferencjach międzynarodowych i krajowych.
Tytuł projektu: „Eksperymentalny program kształcenia nauczycieli przedszkoli i edukacji wczesnoszkolnej w Akademii Ignatianum w Krakowie”.
Termin realizacji: 1.10.2018 - 30.09.2023
Miejsce realizacji: Wydział Pedagogiczny Akademii Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Wychowaniu
Celem projektu jest opracowanie i wdrożenie "Eksperymentalnego programu kształcenia nauczycieli przedszkoli i edukacji wczesnoszkolnej na Akademii Ignatianum w Krakowie", który ma się przyczynić do podniesienia kompetencji osób uczestniczących w edukacji na poziomie wyższym, odpowiadających potrzebom gospodarki, rynku pracy i społeczeństwa. Na podstawie przeprowadzonego eksperymentu i prowadzonych badań zostanie przygotowany nowy program kształcenia nauczycieli wychowania przedszkolnego i wczesnoszkolnego w systemie jednolitych studiów magsterskich na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych.
Metodologia badań: W trakcie realizacji eksperymentu będą prowadzone badania diagnostyczno-weryfikacyjne, których celem będzie ocena przez studentów ich własnych kompetencji na różnych poziomach kształcenia. Podczas pięcioletniego procesu kształcenia, po każdym semestrze, prowadzone będą badania moniturujące uzyskiwane efekty przez studentów z poszczególnych przedmiotów. Prowadzone będą również wywiady z nauczycielami akademickimi na temat realizacji programu/projektu, występujących trudności, ale też pozytywnych efektów, które zauważają m.in. w pracy z mniejszymi grupami, dokonania analizy własnych działań w celu wprowadzenia zmian w nowym programie kształcenia nauczycieli.
Opis projektu: Program kształcenia przyszłych nauczycieli powstał w oparciu o dokument "Propozycja nowego modelu kształcenia nauczycieli przedszkoli i edukacji wczesnoszkolnej" ogłoszony w dniu 31 stycznia 2018 roku przez Zespół przy MNiSW.
W naszym projekcie zwraca się uwagę na:
- spersonalizowanie procesu kształcenia (praca w grupach ośmioosobowych w przypadku nauki języka obcego, posługiwania się TIK, seminarium oraz realizowanych praktyk studenckich, w pozostałych sytuacjach ćwiczenia planowane są w grupach do 14 osób)
- prowadzenie warsztatów rozwoju osobistego i treningu komunikacyjnego
- indywidualne spotkania z elementami tutoringu, przygotowujące do uczenia się przez całe życie, radzenia sobie ze stresem i przeciwdziałaniem wypaleniu zawodowemu
- połączenie wiedzy z praktyką
- wprowadzenie innowacyjnych metod kształcenia nauczycieli (m. in. laboratoryjne, e-learningowe, projektowe, heurystyczne, badania w działaniu)
- zagraniczne rozwiązania w zakresie nauczania matematyki dzieci oraz wspierania rozwoju dzieci w systemie pedagogicznym Montessori
- przygotowanie kandydatów do państwowego egzaminu z języka nowożytnego w celu uzyskania przez uczestników projektu odpowiednich kwalifikacji ustalonych przez Polskie Ramy Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego
- zwiększenie liczby godzin z edukacji muzycznej z możliwością nabycia umiejętności gry na instrumentach szkolnych.
- monitorowanie zmian poprzez prowadzenie badań diagnostyczno-weryfikacyjnych podczas pięcioletniego procesu wdrażania eksperymentalnego programu kształcenia nauczycieli edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej.
Założeniem projektu jest w szczególności podniesienie kompetencji poznawczych, wychowawczo-dydaktycznych, diagnostycznych, innowacyjnych, organizatorskich, społecznych i interpersonalnych oraz umiejętnego posługiwania się i wykorzystywania technologii informacyjnej i komunikacyjnej w nauce i przyszłej pracy przez studentów przygotowujących się do pracy z dziećmi w przedszkolu i szkole.
Zostanie to osiągnięte poprzez:
- opracowanie i wdrożenie eksperymentalnego programu kształcenia nauczycieli przedszkoli i edukacji wczesnoszkolnej w systemie pięcioletnich studiów (3+2)
- realizacja programu na studiach stacjonarnych pierwszego stopnia w latach 2018/2021
- realizacja programu na studiach drugiego stopnia w latach 2021/2023
- uzyskanie przez uczestników dyplomu licencjackiego do 30. 09. 2021
- uzyskanie przez uczestników dyplomu magisterskiego do 30.09.2023
W ramach projektu wsparciem zostanie objęta młodzież maturalna, w wieku od 17 lat wzwyż, która pozytywnie przejdzie przez proces rekrutacji w roku akademickim 2018/2019 na studia stacjonarne pierwszego stopnia na kierunku pedagogika ze specjalnością pedagogika przedszkolna i edukacja i wczesnoszkolna w AIK. Projekt jest dedykowany do grupy młodych ludzi z całej Polski, którzy chcą uzyskać dyplom magisterski oraz uprawnienia do wykonywania zawodu nauczyciela przedszkolnego lub edukacji wczesnoszkolnej.
Zmiany w projekcie
W związku z § 8 ust. 1 pkt 9, § 39 ust. 1 oraz § 48 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 27 września 2018 r. w sprawie studiów (Dz. U. poz. 1861, ze zm.) dotyczącego prowadzenia studiów jednolitych magisterskich dla nauczycieli przedszkoli i klas I-III na kierunku Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna projekt został przeniesiony z kierunku Pedagogika na kierunek Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna w roku akademickim 2019/2020
Zakładane efekty zostaną osiągnięte poprzez:
- dostosowanie eksperymentalnego programu kształcenia nauczycieli przedszkoli i edukacji wczesnoszkolnej do systemu studiów jednolitych magisterskich
- zatwierdzenie nowego programu - 09. 2020
- przeniesienie uczestników projektu z systemu studiów 3+2 na system studiów jednolitych - 1.10. 2020
- realizacja studiów jednolitych - 2018/2023
- rekrutacja uzupełniająca na rok akademicki 2020/2021 na siódmy semestr
- uzyskanie przez uczestników dyplomu licencjackiego, którzy zgłosili chęć zakończenia projektu - do 30.09.2021
- uzyskanie przez uczestników dyplomu magisterskiego - do 30.09. 2023
Zaplanowane zadania
Zadanie 1 - Opracowanie "Eksperymentalnego programu kształcenia nauczycieli przedszkoli i edukacji wczesnoszkolnej na Akademii Ignatianum w Krakowie"
poz. 1. zakup laptopów do pracowni metodycznej
poz. 2. zakup projektora multimedialnego
poz. 3. zakup ekranu projekcyjnego do sali metodycznej
poz. 4. zakup kamery do sali metodycznej
poz. 5-7. zakup oprogramowania do tablicy interaktywnej
poz. 8 zakup instrumentów perkusyjnych Orffa
Zadanie 2 - Wdrożenie programu kształcenia nauczycieli przedszkoli i edukacji wczesnoszkolnej na stacjonarnych studiach pierwszego stopnia
poz. 9-21 - wynagrodzenia dla pracowników naukowo-dydaktycznych za prowadzenie zajęć oraz dla opiekunów praktyk
Zadanie 3 - Wdrożenie programu kształcenia nauczycieli na studiach stacjonarnych drugiego stopnia
poz. 22 - 30 wynagrodzenia dla pracowników naukowo-dydaktycznych za prowadzenie zajęć oraz dla opiekunów praktyk
1. Badania pilotażowe
Założeniem "Eksperymentalnego programu kształcenia nauczycieli przedszkoli i edukacji wczesnoszkolnej w Akademii Ignatianum w Krakowie" jest w szczególności podniesienie kompetencji poznawczych, wychowawczo-dydaktycznych, diagnostycznych, innowacyjnych, organizatorskich, społecznych i interpersonalnych oraz umiejętnego posługiwania się i wykorzystywania technologii informacyjnej i komunikacyjnej w nauce i przyszłej pracy nauczycieli przedszkoli i edukacji wczesnoszkolnej. Kompetencje te są przedmiotem badań. W trakcie realizacji eksperymentu przeprowadzono badania diagnostyczno-weryfikacyjne wśród studentów drugiego roku studiów niestacjonarnych i stacjonarnych kierunku pedagogika ze specjalnością edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna oraz studentów pierwszego roku realizujących eksperyment. Celem była ocena własnych kompetencji nauczycielskich i porównanie efektów między dwoma grupami na początku ich procesu kształcenia i przygotowania do zawodu.
Metodologiczne założenia badań
Badania zostały przeprowadzone na początku czerwca 2019 roku. Wprowadzone zmiany w eksperymentalnym programie kształcenia nauczycieli przedszkola i klas I-III pozwaliły na przeprowadzenie badań wśród studentów z dwóch różnych roczników, bowiem treści realizowane na pierwszym roku (grupa eksperymentalna) i na drugim roku są w pewnym stopniu porównywalne.
Problematyka badawcza:
- Jak badani studenci oceniają swoje kluczowe kompetencje, które rozwijali w szkole podstawowej i średniej?
- Jak oceniają swoje aktualne kompetencje nauczycielskie?
- Czy między uzyskanymi wynikami w trzech badanych grupach występują statystycznie istotne różnice?
W celu zgromadzenia wyników badań zastosowano metodę ankiety ze skalowaniem oraz dla porównania wyników w dwóch niezależnych grupach Test U Manna-Whitneya.
Wnioski z badań
Badania porównawcze wykazały tylko w niektórych ocenach kompetencji nauczycielskich różnice statystycznie istotne. Wystąpiły one zarówno między studentami realizującymi ten sam program, jak i między studentami z grupy eksperymentalnej i studentami z drugiego roku. W związku z tym, że w ocenach pozostałych kompetencji nie zaszły istotne statystycznie różnice, można stwierdzić, że realizowany nowy program spełnia swoje założenia już na tym etapie. Należy też zwrócić uwagę na dalsze utrwalanie kompetencji metodycznych, diagnostycznych, komunikacyjno-społecznych i organizatorskich wszystkich studentów.
Kompetencje praktyczne i interpersonalne muszą być wspierane działaniem w praktyce, co obrazują wyniki wskazujące istotne różnice między studentami drugiego roku studiów niestacjonarnych i stacjonarnych. Badania potwierdzają słuszność rozpoczęcia odbywania praktyk już na pierwszym roku studiów. Zwiększenie liczby godzin przewidzianych na praktyki, bez integracji z innymi przedmiotami realizowanymi na uczelni, nie przyniesie oczekiwanych efektów. Studenci pierwszego i drugiego roku studiów stacjonarnych gorzej ocenili swoje kompetencje w zakresie intepretowania pracy nauczyciela, oceny jego dobrego i złego podejścia do dzieci, co może potwierdzać potrzebę omawiania praktyk i dzielenia się zgromadzonymi doświadczeniami z nauczycielami akademickimi.
W celu stworzenia modelu kształtowania kompetencji nauczycieli edukacji elementarnej należy w dalszym ciągu monitorować zakładane efekty i wspólnie ze studentami i nauczycielami współpracującymi z Akademią Ignatianum modyfikować i zintensyfikować działania na rzecz poprawienia jakości pracy.
Wyniki badań zostały opublikowane: Surma, B. (2019). Kształtowanie kluczowych kompetencji nauczycieli edukacji elementarnej – raport z badań. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 14(2(52), 93-104. https://doi.org/10.35765/eetp.2019.1452.06
2. Badania analityczno-porównawcze: Impelementacja modelu kształcenia nauczycieli przedszkoli i edukacji wczesnoszkonlnej
Reforma szkolnictwa wyższego w Polsce na przestzreni ostatnich kilku lat zmienia system i standardy kształcenia nauczycieli przedszkoli i edukacji wczesnoszkolnej. Od opublikowania w 2019 roku „Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela” (Dz.U. 2019 poz. 1450), zaczęto wprowadzać zmiany, które obejmują przeniesienie procesu kształcenia nauczycieli z systemu dwuetapowego na system jednolitych studiów magisterskich. Zmiany w systemie kształcenia zostały poprzedzone opracowaniem modelu kształcenia oraz wdrażaniem programów w ramach projektów dofinansowanych ze środków europejskich.
Celem przeprowadzonych badań było przybliżenie i ocena założeń „Propozycji modelu kształcenia nauczycieli przedszkolnych i wczesnoszkolnych” (z roku 2018) na przykładzie implementacji projektu zatytułowanego „Eksperymentalny program kształcenia nauczycieli przedszkoli i edukacji wczesnoszkolnej w Akademii Ignatianum w Krakowie” oraz wskazanie istotnych różnic między wstępnymi założeniami, które obecnie są wdrażane w formie eksperymentu na kilku uczelniach, a obowiązującymi od 2019 roku ministerialnymi wytycznymi.
Badania dotyczyły porównania zapisów w rozporządzeniu ministra nauki i szkolnictwa wyższego w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela z "Propozycją modelu kształcenia nauczycilei przedszkolnych i wczesnoszkolnych" i wskazanie istotnych różnic między wstępnymi założeniami, które obecnie są wdrażane w formie eksperymentu na kilku uczelniach, a obowiązującymi od 2019 roku ministerialnymi wytycznymi. Przykładem takiego eksperymentu jest projekt realizowany przez AIK.
Problematyka badawcza oscylowała wokół pytań:
- Jakie są przyczyny zmian w systemie kształcenia nauczycieli przedszkolnych i wczesnoszkolnych?
- Jakie są założenia nowego modelu kształcenia nauczycieli przedszkolnych i wczesnoszkolnych?
- Jakie są wstępne efekty wdrażanego "Eksperymentalnego programu kształcenia..." w Akademii Ignatianum w Krakowie?
- Jakie są różnice między propozycją modelu a standardami kształćenia nauczycieli?
Wnioski
Różnice występujące w rozporządzeniu, dotyczące zapisów efektów, są korzystne dla organizacji procesu kształcenia. Uszczegółowienie i przyporządkowanie efektów do konkretnych przedmiotów przyczyni się do ujednolicenia przygotowania nauczy-cieli przedszkolnych i wczesnoszkolnych w całej Polsce. W propozycji modelu kształ-cenia istniała dowolność w planowaniu zajęć i realizacji efektów kształcenia, czasami wymagania w stosunku do wskazanych przedmiotów nie można było połączyć z efektami kształcenia. W rozporządzeniu zostało to poprawione.
Okrojenie liczby godzin i mniejsza dotacja na prowadzenie studiów są dużym wyzwaniem dla uczelni. Utrzymanie wysokiej jakości kształcenia bez możliwości pracy w małych grupach i w mniejszym wymiarze godzin przeznaczonych na poszczególne przedmioty będzie wymagało większego nakładu pracy bezkontaktowej studentów.
Wyniki badań zostały opublikowane: Surma, B. (2021). Implementacja modelu kształcenia nauczycieli przedszkoli i edukacji wczesnoszkolnej w Polsce. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 16(2(60), 77-88. https://doi.org/10.35765/eetp.2021.1660.06